Ders Konuları ve Öğrenim Çıktıları

Akademik ve Klinik Uygulamalar

Periodontoloji Anabilim dalı eğitim, hasta tedavisi ve periodontoloji, implantoloji ve rejeneratif tıp alanında bilime ve sanata önem veren detaylı bir çalışma ile mükemmelik yolunda klinik eğitim, öğretim ve araştırmalar ile meslek hayatı için öğrencileri geliştirmektedir.

Çalışma programı kontrollü bilimsel çalışmalardaki yeni verilere dayalı tedavi yöntemlerini değiştirme yeteneğine sahip diş hekimleri yetiştirmeyi hedeflemektedir. Periodontoloji Anabilim dalında planlanan akademik çalışmalar bilime katkı sağlamayı amaçlamaktadır.

Periodontoloji Anabilim dalındaki önemli konu başlıkları ve ilişkili klinik uygulamalar genel olarak şu şekildedir:

Periodonsiyum nedir? Görevleri nelerdir?

Periodonsiyum dişin destek dokularından oluşmaktadır: dişeti, periodontal ligament, sement ve alveolar kemik. Periodonsiyumun temel görevi çenelerin kemik dokusuna dişi bağlamak ve ağız boşluğunun çiğneme mukozasının yüzeyinin bütünlüğünü korumaktır. Periodonsiyum, yaşla birlikte belli değişikliklere uğrayan ve ayrıca ağız ortamındaki değişiklikler ve işlevsel değişimler ile ilgili morfolojik değişikliklere maruz kalan gelişimsel, biyolojik ve fonksiyonel bir birimi oluşturmaktadır.

Sağlıklı dişetinin özellikleri nelerdir?

Sağlıklı dişetinin rengi genellikle mercan pembesi olarak tarif edilir ve damarsal destek, epitelin keratinizasyon derecesi ve kalınlığı ve pigment-içeren hücrelerin varlığından etkilenmektedir. Diş eti sıkı, dirençlidir ve hareketli serbest diş eti kenarı dışında, altındaki kemiğe sıkıca bağlanmaktadır. Diş eti yüzeyi portakal kabuğuna benzemekte ve stippling olarak tarif edilmektedir. Sağlıklı dişeti kanamaz.

Dişeti hastalığının belirtileri nelerdir?

Kırmızı, şiş veya hassas dişeti veya ağız içinde ağrı; Diş fırçalama, diş ipi kullanımı veya elma gibi sert gıdaların yenmesi sırasında kanama; Dişeti çekilmesi, uzamış diş görüntüsü; Dişlerin ayrılması veya kaybı; Dişeti ile diş arasında pü varlığı; Devamlı kötü koku; Diş yönünde değişiklik

Dişeti hastalıklarının nedenleri nelerdir?

Periodontal hastalık dental plaktaki bakterilerden meydana gelmektedir. Plak diş fırçalama sonrasında hemen dişlerin yüzeyinde oluşan yapışkan bir tabakadır. Bakterilerden kurtulmak amacı için, bağışıklık sistemi hücreleri periodonsiyumu hasara uğratan ve iltihaplandıran maddeler salarlar. Bu durum şişlik, dişetinde kanama gibi gingivitis belirtilerine neden olur (Periodontal hastalığın en erken aşaması). Aynı zamanda periodontal hastalığın ilerlemesi dişin kaybedilmesine neden olabilmektedir. Bu durum şiddetli periodontitisin bir belirtisidir (Hastalığın ileri aşaması).

Bazı faktörler periodontal hastalık riskini arttırmaktadır: Genler, sigara ve tütün kullanımı; yanlış pozisyonda veya kronlanmış, braketli dişler veya köprüler: diş gıcırdatma, sıkma veya kenetleme; değişen hormonlar (özellikle puberte ve hamilelikte), ilaçlar (örn: fenitoin, siklosporin, nifedipin), sistemik hastalıklar (örn: diyabet, romatoid artrit, HIV enfeksiyonu), kötü beslenme (örn: vitamin C eksikliği).

Gingivitis ile periodontitis arasındaki farklılıklar nelerdir?

Gingivitis dişeti ile sınırlıdır ve diş ile ilişkili ataşman kaybı göstermeyen gingivadaki klinik enflamasyon belirtileri varlığı ile karakterizedir. Gingivitiste, dişeti kırmızı, şiş ve kolay kanayabilen haldedir. Dişetinin bu hastalığı dişi tutan doku ve kemikte kayıp oluşturmaz.

Periodontitis artan sondalama cep derinliği, dişeti çekilmesi veya her ikisi ile alveolar kemik ve periodontal ligamentin ileri yıkımı ile sonuçlanan, özel mikroorganizmalar veya gruplarının neden olduğu dişlerin destek dokularının enflamatuvar hastalığı olarak tanımlanmaktadır. Periodontitiste, dişeti dişten uzaklaştır ve enfekte olan boşluklar oluşur (Periodontal cep). Bakteriyel toksinler ve enfeksiyona karşı vücudun doğal cevabı dişi tutan bağ dokusu ve kemiğin yıkımına başlar. Tedavi edilmezse, dişleri destekleyen kemik, diş eti ve dokular yıkılır.

Cerrahi olmayan periodontal tedavi (Faz I Tedavi) nedir?

Periodontal hastalığın erken aşamalarındaki hastalar için, cerrahi olmayan periodontal tedavi genellikle ileri periodontal hastalık gelişimine karşı uygulanmaktadır. Cerrahi olmayan alternatifler plak kontrolü ve hasta eğitimini içermektedir: diyet kontrolü, diştaşının uzaklaştırılması ve kök yüzeyinin düzleştirmesi, restoratif ve prostetik irritasyon faktörlerinin düzeltilmesi, çürüklerin ve restorasyonların kazınması, antimikrobiyal tedavi, okluzal tedavi, küçük ortodontik hareketler, geçici splintleme ve protez uygulamaları da bunları dahildir. Cerrahi olmayan periodontal tedavi bazı limitasyonlara sahiptir. Periodontal sağlık sağlanamazsa, cerrahi periodontal sağlığın geri kazandırılması için uygulanmalıdır.

Diştaşı nedir?

Diştaşı sertleşmiş ve mineralize hale gelmiş dental plaktır. Aynı zamanda tartar olarak adlandırılır. Diştaşı, dişler üzerindeki plaktaki tükürük ve diş eti oluğu sıvısından minerallerin çökelmesinden kaynaklanır. Diştaşına daha fazla plak yapışır çünkü dişin mine yüzeyinden ve dişin kök yüzeyini kaplayan sementten daha pürüzlü bir yüzeye sahiptir.

Diş taşı temizliği ve kök yüzeyi düzleştirmesi nedir?

Diş taşı temizliği diş ve kök yüzeyindeki eklentilerin uzaklaştırılması, kök yüzeyi düzleştirilmesi ise enfekte ve nekrotik diş yapısının uzaklaştırılması amacıyla kökün pürüzsüzleştirilmesi anlamına gelmektedir. Bu işlemler için ultrasonik ve kazıyıcı ve küretler gibi manuel aletleri içeren çok sayıda dental alet kullanılabilir. Diş taşı temizliği ve kök yüzeyi düzleştirmesinin amacı toksin salarak diş eti dokusu ve çevreleyen kemikte enflamasyona neden olan dental plak ve diştaşını uzaklaştırmaktır. Diş taşı temizliği ve kök yüzeyi düzleştirmesi cep derinliğinin azaltılmasında, periodontal ataşman seviyesinin artışında ve enflamasyon seviyelerinin azalmasında (sondlamada kanama) etkilidir.

Periodontal hastalığı önlemek için ne yapmalıyız?

Gingivitis ve periodontitis gelişimi oral hijyen alışkanlıklarının kazandırılması, düzenli profesyonel muayene ve destek ile önlenebilir. Tedavinin oral hijyen fazının amacı ağızdaki bakteri sayısını azaltmak ve böylece enflamasyon seviyesini düşürmektir. İyi oral hijyen rejiminin temel basamakları:

Diş her yüzeyini günde 2 kere, diş macunu ve diş fırçası ile fırçalamak
Fırça kıllarının ulaşamadığı diş aralarını boşluğun büyüklüğüne göre diş ipi ya da ara yüz fırçası kullanarak, günde 1 kez temizlemek

Bir sonraki aşama kök yüzeylerinden ve gingival ceplerden tüm bakteri depozitlerinin ve diştaşlarının diş hekimi tarafından uzaklaştırılmasıdır. Bu tedaviden sonra diş hekimi ya da periodontolog tedavi sürecini değerlendirmek için tüm dişetlerinizin tekrar muayenesini yapacaktır. Eğer periodontal cepler hala varsa, cerrahi tedaviyi içeren bir sonraki tedavi seçeneğine geçilebilir.

Cerrahi periodontal tedavi (Faz II Tedavi) nedir?

Bu faz periodontal ve çevreleyen dokuların durumunu iyileştirmek ve tedavi etmek için periodontal cerrahiyi içermektedir. Bu tedavi gingival greft cerrahisi, lazer tedavisi, rejeneratif prosedürler, dental kron boyu uzatma, dental implantlar, cep derinliği azaltma ve plastik cerrahi prosedürleri kapsar.

Diş eti büyüme nedenleri ve tedavileri nelerdir?

Gingivanın büyümesi gingival hastalığın ortal özelliklerindendir. Nedenleri: enflamasyon, ilaca bağlı nedenler (antikonvülsanlar, immunsüpresifler, kalsiyum kanal bkolerleri), sistemik hastalıklar veya durumlar ile ilişki (hamilelik, puberte, kösemi, vitamin C eksikliği). Gingival büyümenin ilk basamağı olarak diş hekimi plak kontrolünü sağlamalıdır. Bazı hastalarda, tüm dikkatli yaklaşımlara rağmen büyümeler inatçıdır. Böyle hastalarda gingivektomi veya flep cerrahisi gerekebilir.

Diş eti çekilmeleri ve tedavileri nelerdir?

Gingival çekilmenin ortak nedenleri; abraziv ve travmatik diş fırçalama alışkanlığı, periodontal hastalık ve kronik marjinal enflamasyon, agresif periodontal tedavi, frenulum ve kas ataçmanları, ince bukkal kemik tabakasında ortodontik diş hareketidir.

Dişeti greftleri kök yüzeyini kapamak veya aşırı gingival çekilme nedeniyle kaybolan dişeti dokusunu oluşturmak için kullanılabilir. Dişeti greft cerrahisi sırasında, açığa çıkan kök yüzeyini kapatmak için periodontolog damak bölgesinden yada başka bir alıcı bölgeden dişeti dokusunu alır. Bazı hastalar bu alıcı bölge yarasından korkmaktadır. Bu hastalar için doku mühendisliği metotları mükemmel bir alternatiftir.

Periodontal hastalıklar ile sistemik hastalıkların ilişkisi var mıdır?

Araştırmalar periodontal hastalık ile çeşitli hastalıklar arasındaki ilişkiyi göstermektedir. Uzun zaman öncesine kadar bakterinin periodontal hastalığı vücutta diğer hastalıklarla ilişkilendirdiği düşünülüyordu, ancak yakın zamanda yapılan çalışmalarda enflamasyonun bu ilişki için neden olabileceği gösterilmiştir. Böylece, enflamasyonun tedavisi sadece periodontal hastalığın iyileşmesini değil aynı zamanda diğer kronik enflamatuvar durumların iyileşmesini de sağlayacaktır. Tedavi edilmeyen periodontal hastalığın genel sağlık üzerinde etkileri bilinmektedir; örnek: hamilelik sırasında komplikasyon riskini arttırmakta (preeklemsi, prematür doğum, düşük doğum ağırlığı) ve aynı zamanda kalp hastalıkları ve diyabet riskini de arttırmaktadır.

Periodontal İdame ve Destekleyici tedavi nedir?

Periodontal tedavinin uzun dönem başarısı hastanın kendi oral hijyenini yapabilmesine ve düzenli diş hekimli ziyaretlerine bağlıdır. Faz I tedavisinin ardından, diş hekiminin enflamasyonu kontrol altına almak amacıyla düzenli kontroller ile hastanın dişetlerini değerlendirmeye ihtiyacı vardır. Takip periodlarının sıklığı hastalığın şiddeti ve kişinin bireysel hastalık risk ilerlemesine bağlıdır. Düzenli takip, dişeti ve destekleyici kemikte yıkıma neden olmadan hastalığın fark edilerek sürecin ilerlememesi için oldukça önemlidir.

Dental İmplant nedir? Endikasyonları nelerdir?

Dental implantlar kaybedilen diş veya dişlerin yerini alması için çene kemiği içine cerrahi olarak yerleştirilen metal yapılardır. Dental implantlar başarılı bir şekilde parsiyel ve tam dişsizliği restore edebilir. Dental implantlar ile desteklenen restorasyonların asıl amacı kaybedilen dişlerin doğru şekilde yerini almaktır.

Peri-implanter hastalıklar ve tedavileri nelerdir?

Peri-implanter hastalıklar dental implantların çevresindeki yumuşak ve sert dokuları etkileyen enflamatuvar durumlardır. Peri-implant hastalıklar iki kategoride sınıflandırılır:

Peri-implant mukozitiste, gingival enflamasyon sadece dental implantların yumuşak dokuları çevresinde görülür, kemik kaybı yoktur. Genellikle peri-implant mukozitis peri-implantitis için öncüdür. Peri-implant mukozitis başarılı bir şekilde tedavi edilebilir ve erken aşamada yakalanırsa geri dönüşümlüdür.

Peri-implantitiste, gingival enflamasyon yumuşak doku çevresinde görülür ve dental implantı destekleyen kemikte yıkım vardır.

Doğal dişler gibi, implantlarda diş fırçaları ve diş ipleri ile düzenli olarak temizlenmeli ve diş hekimi tarafından düzenli olarak kontrol edilmelidir. Doğru oral hijyen takipleri ile, dental implant yaşam boyunda ağızda kalabilir.

Peri-implantitis tedavisi için literatürde çok sayıda yöntemden bahsedilmiştir ve en çok odaklanılan implant yüzeyinden kontamine olmuş ajanların uzaklaştırılmasıdır. Bu tedaviler: mekanik debridman, sistemik veya lokal antibiyotik uygulamaları, antimikrobiyal tedavi, lazer ile dekontaminasyon, cerrahi debridman ve bu yöntemlerin kombine kullanımlarıdır.